Afgelopen jaar zijn er in de gemeente Leiden 1.188 bomen aangemeld voor kap. Dat is meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2023 met 523 kapaanvragen. In 2022 waren het er ook ruim 1.000; in 2021 ging het om 500 bomen en in 2020 om 408.
Plesmanlaan – hoe het was
Vergunning en beheerkap
Voor 563 bomen is in 2024 een kapvergunning aangevraagd. Voor 625 bomen was geen kapvergunning nodig. Die vallen onder ‘beheerkap’ en daarvoor is geen vergunning meer nodig. Een melding door middel van een publicatie is dan voldoende. Het gaat bij beheerkap om dode of slecht groeiende bomen, die in principe worden vervangen door jonge aanplant.
Meer inwoners, minder bomen
Het aantal te kappen bomen in de stad loopt sterk op als gevolg van grote (bouw)projecten. Afgelopen jaar ging dat om de voorbereiding van de herinrichting van het Morspoortterrein, dat goed is voor de kap van bijna 100 bomen. De vernieuwing van de Plesmanlaan (Leidse Ring Noord) komt tot nu toe op 25 bomen. De wijkvernieuwing Hoge Mors kost 98 bomen en die van de Kopermolen (Merenwijk) 38 bomen; de Jan van Houtkade (Singelpark) 19 bomen. Leiden Bio Science Park behoort jaarlijks tot de koplopers als het gaat om bomenkap: met 142 bomen staan ze ook in 2024 aan kop. Het uitgangspunt is dat gekapte bomen worden gecompenseerd, alleen lukt dat niet altijd. De Bomenbond vindt dat er te vaak waardevolle oude of gewone gezonde bomen worden gekapt en vervangen door jonge aanplant. Daarvan is het nog maar de vraag of die goed aanslaat en zelfs dan duurt het vele jaren voordat de nieuwe boom de rol van de oude echt kan overnemen qua verkoeling, CO2-opslag, fijnstofbestrijding en het bieden van onderdak aan vogels en insecten.
Plesmanlaan – nu
Boomkroonvolume
In zijn brief van 7 januari 2025 informeert wethouder North de gemeenteraad over de ambitie voor boomkroonbedekking in 2050. De Bomenbond vindt dat die ambitie niet erg hoog ligt: de wethouder vindt dat uit het Cobra-onderzoek uit 2023 al voldoende toename van het volume blijkt ten opzichte van 2011. Daarbij vergeet hij dat dat slechts voor een aantal plaatsen in de stad geldt. Daarnaast stelt North dat de landelijke bomennorm van het Norminstituut Bomen, die een voorwaarde is voor een gezonde leefomgeving, niet bedoeld zou zijn voor hoogstedelijk Leiden. Klimaatadaptatie door vergroening zal volgens de wethouder moeten komen van schaduw van gebouwen zelf, het water in grachten en verticaal groen! Maar verticaal groen is nog bijna nergens te vinden in de stad en de wethouder zegt niet wie dat zou moeten aanleggen en onderhouden. En als we het voor de schaduw van gebouwen moeten hebben, hoe zit het dan met het hitte-eilandeffect?
Meer woningen = minder groen
In 2024 is het aantal inwoners in Leiden gestegen tot ruim 137.000. Leiden heeft de ambitie om de komende jaren zelfs te groeien naar 150.000 inwoners. Met de bijbehorende woningbouwprojecten wordt de ruimte voor bomen en ander groen almaar schaarser. De Bomenbond maakt zich daar zorgen om.
Openbaar groen neemt al jaren af
Uit onderzoek van Natuur en Milieu blijkt al dat de verstening in Leiden de afgelopen 5 jaar (2019-2024) sterk is toegenomen. Uit het onderzoek blijkt dat het aantal m3 publiek groen per woonadres met bijna 9% is afgenomen.
Conclusies rapport Natuur en Milieu 2024