Begin oktober 2024 werd de Bomenbond opgeschrikt door een bericht van een bewoner in de Merenwijk over de kap van 100 populieren[1] aan ’t Joppepad, Kagerzoom, ten noorden van de Merenwijk. Het bericht luidde als volgt:
- De gemeente Teylingen is voornemens om de 100 Canadese populieren langs het Joppepad te vervangen.
- Dit gebeurt gefaseerd over een periode van 10 jaar.
- Deze zomer wordt fase 1 voorbereid.
- De uitvoering van fase 1 (vervangen van de eerste 10 bomen) start in najaar 2024.
- Herplant van de bomen bestaat uit een diversiteit van inheemse bomen (els, berk, esdoorn, iep en wilg).
- De gemeente Leiden is op de hoogte van het voornemen om de bomen te vervangen.
- Direct omwonenden worden t.z.t. schriftelijk geïnformeerd.
Na contact met de gemeente Teylingen over de plannen ontving de Bomenbond een rapport uit 2018 waarin de staat van de populieren werd beoordeeld. De bomen verkeerden in 2018 in redelijke conditie, maar vanwege veel dood hout werd snoei wel geadviseerd. Na de snoei waren de bomen weer in orde. De bomen zijn bij de aanleg van de Merenwijk geplant in de jaren ‘80 en zijn dus rond de 45 jaar oud.
Populus canadensis ‘Robusta’ is een snelgroeiende populierensoort waarvan bekend is dat ze gevoelig zijn voor takbreuk. Dit verschijnsel doet zich voornamelijk voor bij oudere (> 40 jaar) exemplaren. Tijdens storm vallen veel takken uit. Omdat ’t Joppepad is een drukbezocht wandel- en fietspad kan dit leiden tot gevaarlijke situaties, aldus de gemeente Teylingen.
De Bomenbond, gesteund door een aantal bewoners en liefhebbers van het wandelpad en de monumentale bomenrij, vindt dat het mogelijk moet zijn de bomen te behouden, zonder gevaar voor vallende takken. De bomen hebben een grote cultuurhistorische waarde. Waar vind je nog zo’n rij populieren? Op een enkele na kunnen de bomen nog jaren mee; ze hebben een enorme verkoelende werking; nieuwe bomen hebben dat pas na vele jaren. Bovendien zou alle CO2 opslag met de kap vrijkomen. Het is de moeite waard om de alternatieven voor kap goed uit te zoeken. Bovendien is de bomenrij een belangrijke vleermuisroute. Naar de aanwezigheid van vleermuizen was nog geen onderzoek gedaan.
De kap is echter al gepland op 11 november 2024. Het weekend ervoor is in allerijl een vleermuizenonderzoek gedaan, nadat de Bomenbond een melding bij de omgevingsdienst heeft gedaan.
We ontdekken op de valreep dat de bomen, die weliswaar op Teylings grondgebied staan, zich binnen de gemeentegrens van Leiden bevinden. Volgens Teylingse regels is een kapvergunning niet nodig, maar volgens de Leidse regels wel. De bomen staan in een officiële waardevolle boomstructuur van de gemeente Leiden en genieten ieder voor zich extra bescherming volgens de Groene Norm in de Leidse Verordening op de fysieke Leefomgeving vanwege hun omvang en ecologische waardering in het Register Ecologische Bomen. Op de valreep is de kap uitgesteld om alsnog een vergunning in Leiden aan te vragen. De Bomenbond is tevreden, omdat op deze manier de procedure voor inspraak is gewaarborgd.
[1] Er staan er in totaal bijna 130. De (ongeveer) 30 aan de kant van de Zijl zijn kennelijk niet in beheer bij Teijlingen en komen niet in het plan voor.