Als Bomenbond horen we nogal eens hulpkreten wanneer iemand ziet dat er een boom wordt gekapt. We hebben niet de menskracht om er zelf op af te gaan en dat blijkt ook niet altijd nodig. Bovendien is het per gemeente verschillend geregeld. Hieronder enkele algemene praktische tips wat te doen en daar vooral mee te beginnen vóór de bijl in de boom gaat!
Vooral belangrijk:
- Ga na hoe uw gemeente de kapvergunningen heeft geregeld, dat scheelt een hoop paniek!
- Houd de wekelijkse publicaties van afgegeven vergunningen bij in het plaatselijke weekblad of de website van uw gemeente zodat u al kunt reageren op de aankondiging van de kap.
- Informeer bij de afdeling beheer van uw gemeente welke dunningsrondes er de komende tijd zijn voorzien (zie hieronder ad 3).
- Laat uw plaatselijke politieke partijen merken dat u een actief bomenbeleid nodig vindt!
- Bouw een netwerk met lokale afdelingen van natuurbeschermingsorganisaties en buurt- en wijkverenigingen. Begin daar op tijd mee en niet pas wanneer de kettingzaag klinkt!
1. Verschillende regels in gemeenten en provincies: bomen- of kapverordeningen.
Gemeentes en provincies kennen ieder eigen regels voor de kap van bomen. Sommige gemeenten (zoals Leiden), hebben een uitgebreide bomenverordening met allerlei bepalingen. Vaker staat er alleen een enkel artikel in de APV (Algemene Plaatselijke Verordening) waarin wordt bepaald dat alleen voor de kap van sommige op een lijst geplaatste bomen een vergunning nodig is. Kap van bomen op particulier terrein kan bijna altijd zonder vergunning, tenzij de boom op een lijst van beschermde bomen staat.
2. Noodkap: levensgevaarlijke boom.
Soms dreigt een boom om te vallen en wordt tot noodkap overgegaan. In het ideale geval is hiervoor door de burgemeester een vergunning voor uitgeschreven, maar in acute gevallen wordt direct ingegrepen. Vaak bepaalt de brandweer dit. Het staat u natuurlijk altijd vrij om ter plaatse naar een beoordeling van het risico of een vergunning te vragen maar loop de hulpdiensten daarbij niet in weg. Wanneer u geen of onvoldoende antwoord krijgt kunt u daarna het college van Burgemeester en wethouders om nadere informatie vragen.
3. Dunning van windsingels of plantsoenen.
Altijd een lastige: het uitdunnen van stroken bomen en heesters. De afdelingen Beheer van gemeentes willen het uitdunnen altijd graag vergunningvrij houden met als argument de extra tijd die gemoeid is met het aanvragen van een vergunning en het eventueel behandelen van bezwaren. Vaak is dunning een beheermaatregel in het kader van het beleid van ‘wijkers en blijvers’. Snelgroeiers worden na een aantal jaren gekapt om langzame, duurzamere soorten de ruimte te geven om door te groeien. Maar ook rond sportvelden wordt soms (te) enthousiast gedund omdat het beheer geen tijd / geld heeft om worteluitloop in toom te houden. Nadeel van dergelijke snoei is dat er veel lage uitlopers en struiken verdwijnen waardoor broedgebied voor vogels voor jaren verstoord raakt. Ons advies: wacht niet tot u de kettingzaag hoort janken maar informeer tijdig bij uw gemeente naar het beleid t.a.v. dunning en welke sportvelden of plantsoenen er de komende jaren op de rol staan voor dunning!
4. Publicatie van de aanvraag van een kapvergunning.
In het plaatselijke krantje of op de website van uw gemeente ziet u de aanvraag voor een kapvergunning of alleen een bouwvergunning op een locatie waar bomen staan (die dus zullen sneuvelen wanneer de bouwvergunning wordt afgegeven!). Hopelijk is uw gemeente zo transparant dat bij de aanvraag meteen al duidelijk wordt om welke bomen het gaat. Naast een locatietekening met genummerde bomen vindt u daar vaak ook een rapport van een boomtechnisch bedrijf met per boom een beschrijving van de soort, (geschatte) leeftijd, conditie, geschatte toekomstverwachting e.d. De aanvraag is helemaal volledig wanneer er ook een motivering bij zit waarom de boom of bomen gekapt moeten worden. Op dat moment kunt u schriftelijk reageren met uw motivatie waarom u het niet eens bent met de kap. Belangrijk: voor eventuele juridische vervolgstappen moet u als ‘ontvankelijk’ worden beoordeeld. In bijna alle gevallen is dat voor personen alleen het geval wanneer u ‘op de boom ziet’, met andere woorden: wanneer u de boom of bomen vanuit uw woning kunt zien. Maar los van bezwaarprocedures is het belangrijk voor de politiek van uw gemeente (college van B&W en gemeenteraadsleden) te weten dat hun inwoners tegen kap zijn. Stuur dus ook altijd een cc aan de griffier van de gemeenteraad.
5. Publicatie van de verlening van een kapvergunning.
Nu wordt het serieus: ondanks uw eerdere protest is de kapvergunning verleend. Wat staat u nu te doen? Ga in elk geval na of hierbij aan alle vereisten van de plaatselijke bomenverordening is voldaan. Zo niet, dan kunt u formeel bezwaar aantekenen, liefst ook weer door tenminste één persoon die vanuit huis zicht heeft op de boom. Betrek vooral ook buurt- en wijkverenigingen, de pers, sociale media en natuurbeschermingsorganisaties bij uw noodkreet.
6. U ziet nu dat er op dit moment wordt gekapt. Wat kunt u doen?
- Foto’s maken.
- Naam van het uitvoerende bedrijf noteren.
- Vriendelijk informeren naar kapvergunning (als die verplicht is moet de hovenier deze op de werkplek kunnen tonen).
- Als er volgens u wel een vergunning nodig is en men kan of wil u die niet tonen, neem dan ter plekke contact op met de afdeling Handhaving van uw gemeente of anders de politie.
- Pers / sociale media inschakelen.
- Gemeenteraadsleden inseinen.